ضد انفجار

تجهیزات ضدانفجار Ex

تجهیزات با نام‌هایی همچون تجهیزات ضد انفجار ex،ex شناخته می‌شوند، به وسایلی گفته می‌شود
که به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا عامل ضدانفجار به وسیله گازها، مواد سمی،گردو غبارهای قابل اشتعال
و مواردی از این قبیل نباشند.

استفاده از تجهیزات در همه جای دنیا به ویژه در زون‌ها و مناطق پرخطر
امری متداول است که با علامت اختصاری Ex در سراسر دنیا شناخته می‌شود، این واژه در واقع مخفف
Explosion proof equipment است و تجهیزات ضدانفجار به انگلیسی با همین علامت اختصاری شناخته
می‌شود.

کارکرد تجهیزات ضدانفجار Ex

برخی به اشتباه تصور می‌کنند ضدانفجار از وقوع ضدانفجارها جلوگیری می‌کنند! البته بخشی از کارکرد این
تجهیزات همین است، اما این همه ماجرا نیست؛ در حقیقت تجهیزات ضدانفجار Ex در برخی موارد
از وقوع هرگونه ضدانفجاری در داخل محفظه خود جلوگیری می‌کند. شاید بگویید یعنی چه؟

 نفوذ ناپذیر

در واقع ضدانفجار به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هرگونه بخار، گاز، گرد و غبار، الیاف‌های ریز و غیره به
داخل آن نفوذ نمی‌کند بنابراین امکان ضدانفجار آن‌ها حتی در شرایطی که محیط پیرامونی آن‌ها دچار
ضدانفجار شوند نزدیک به صفر است.

در کنار این باید گفت که متریال‌هایی که تجهیزات برقی ضدانفجار از آن‌ها ساخته شده است
نیز مقاومت بسیار زیادی در برابر گرما و حرارت دارند.

انواع تجهیزات ضدانفجار

هر وسیله‌ای که استاندارد  Ex را داشته باشد، ضدانفجار به حساب می‌آید. به این معنی، تجهیزات
ضدانفجار طیف گسترده‌ای شما می‌شود که از موبایل و تلفن ضدانفجار گرفته و تا انواع چراغ‌ها و
کلیدهای ادامه می‌یابد.

به عنوان مثال گوشی موبایل ضدانفجار اپل نیز وجود دارد که برای مکان‌های
مستعد ضدانفجار باید از این تلفن‌ها استفاده کرد؛ این وسایل در دسته لوازم الکتریکی می‌گیرند که
اهمیت آن‌ها به ویژه در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی‌ها بسیار زیاد است.

تجهیزات ضدانفجار

چراغ ها دارای تنوع بالایی هستند. چراغ در مناطق مستعد ضدانفجار مورد استفاده قرار می گیرد.
این چراغ ها به گونه ایی ساخته شده اند که در زمان اتصال کنتاکت ها، هیچ گونه جرقه ایی بین
آنها ایجاد نمی گردد .

در صورت ایجاد جرقه، و ضدانفجار درون محفظه چراغ، هیچ گونه کمپرس محترق
شده ایی به فضای بیرون راه پیدا نکند و باعث ضدانفجار محیط نگردد. چراغ هارا می توان به انواع مختلفی
از جمله چراغ ضدانفجار دیواری، خیابانی، آویز، قابل حمل، چراغ فلورسنت تقسیم کرد.

پروژکتور ضدانفجار EX

پروژکتورها در صنایعی مانند: نفت، گاز، پتروشیمی و کارخانه های الکل سازی که جزو صنایع حساس
و مستعد ضدانفجار هستند مورد استفاده قرار می گیرد.

پروژکتور به عنوان نور افکن های های کوچک و هالوژن ها جایگزین شده است که مکان های صنعتی مثل کارخانجات،
مکان های صنعتی خیلی بزرگ را با نور زیاد و روشن البته با کمترین میزان مصرف انرژی، یا ایجاد گرما استفاده می شود.
ویژگی هایی مثل هزینه مناسب، قابلیت تعمیر داشتن، از ویژگی های مثبت این پروژکتور ها است.

باکس ضدانفجار EX

یکی دیگر از تجهیزات ضدانفجار می باشد که می بایست با توجه به شرایط محیط به درستی انتخاب
شود، چرا که در صورت هرگونه اشتباه باعث خطرات جبران ناپذیری می گردد. ضدانفجار معمولا در سه
جنس مختلف تولید می گردند:

باکس استیل
باکس آلومینیوم
باکس باکالیت
قیمت باکس ضدانفجار به صورت خام قیمت مشخصی است ولی به دلیل اینکه در کارایی های مختلف باکس
ضدانفجار به صورت سفارشی ساخته می شود پارامتر های مشخصی در قیمت تمام شده باکس تاثیر گذارند.

تجهیزات ضدانفجار

با وجود گازها و غبارات قابل ضدانفجار در برخی از مراکز صنعتی از قبیل صنایع نفت، گاز، پتروشیمی،
داروسازی، رنگ سازی، کارخانجات سیمان، صنایع شیمیایی، خودروسازی، جایگاه‌های سوخت،
سیلوها و معادن و … استفاده از تجهیزات الکتریکی می‌تواند خطرات و صدمات جبران ناپذیری را
ایجاد نماید.

به منظور جلوگیری از این حوادث می‌بایست تاسیسات و دستگاه‌هایی که در مناطق
مستعد ضدانفجار نصب می‌گردند به گونه‌ای طراحی و تولید و نصب شوند که تمهیدات حفاظتی لازم
در برابر شوک الکتریکی، جرقه، پدیده شکست القایی و … در شرایط کارکرد معمولی یا وجود عیب
برای آن‌ها اندیشیده شده باشد. به این گونه از تجهیزات اصطلاحاً تجهیزات ضدانفجار گفته می‌شود.

ادوات و تجهیزات برقی

که در تاسیسات هیدروکربنی بکار می روند با توجه به خطر ضدانفجار و آتش سوزی
می باید دارای بدنه ای کاملا ایزوله با محیط اطراف باشند، بطوریکه سبب آتش سوزی و یا ضدانفجار نشوند،
و در صورت بروز ضدانفجار در داخل آنها به دلیل وجود گاز، قادر باشند فشار حاصل از ضدانفجار را تحمل کرده
و از سرایت شعله به محیط اطراف ممانعت نمایند.

عدم استفاده از تجهیزات ضدانفجار

به علت بی توجهی به شرایط ایمنی بارها باعث اتفاقات جبران
ناپذیری در صنایع از جمله ضدانفجار معادن و پالایشگاه‌ها و آتش‌سوزی در کارخانه‌های ریسندگی و بافندگی
به علت وجود غبارهای قابل اشتعال شده است.

انتخاب صحیح تجهیزات برقی ضدانفجار

جهت انتخاب صحیح تجهیزات برقی ضدانفجار باید به دو نکته توجه شود. اول شناسایی محوطه های
صنعتی خطرناک و تشخیص میزان احتمال خطر در آنها است که بستگی خواهد داشت به وجود مواد
قابل اشتعال، احتمال رها شدن و مقدار و نوع مواد مزبور در فضای عملیاتی.

دوم در این راستا عبارت است از انتخاب دستگاهها و تجهیزات موجود در بازار صنعتی از انواعی که بدنه آنها
مناسب جهت نصب در فضاهای شناخته شده و طبقه بندی شده فوق باشند.